"SAYA di rumah tak pakai kain batik sarung," pengakuan yang biasa didengar daripada kaum wanita kini bila disuakan batik sarung untuk dibeli.

Kalau dibeli pun atas alasan untuk simpanan bagi tetamu atau kegunaan di kampung atau dipakai semasa berpantang selepas bersalin, sedangkan dulunya batik sarung dijadikan pakaian harian kebanyakan wanita.

Pelbagai motif batik pada kain sarung memang cantik-cantik belaka, hari ini wanita yang memakai kebaya masih ada yang memadankannya dengan pelbagai corak batik sarung.

Tetapi apa yang mahu dikembangkan Kraftangan Malaysia, agensi yang bertanggungjawab membangunkan industri kraf negara, ialah memperluas penggunaan batik sarung ke dalam bermacam-macam bentuk cendera mata, hiasan dalaman seperti kusyen dan hamparan meja di rumah, hotel dan restoran.

Kraftangan Malaysia mengambil contoh kegunaan batik sarung ini dalam penekanan terhadap usaha mempelbagai penggunaan kraf melalui kreativiti penghasilannya, pembaharuan rekaan dan peningkatan kualiti supaya diterima dalam kalangan masyarakat sebagai gaya hidup dengan menjadikan kraf tempatan sebagai kegunaan harian mereka.

"Kraf & Gaya Hidup" ini dijadikan tema Hari Kraf 2009 yang dilancarkan minggu lepas dan akan berakhir 30 Mac di Kompleks Kraf Kuala Lumpur.

Usaha yang sama juga diambil dalam mempelbagai kegunaan kain sarung songket dan tenun serta mempermodenkannya dari segi bentuk dan rupa, kata Timbalan Ketua Pengarah (Pembangunan) Kraftangan Malaysia, Shahruddin Mohd Nor.

Tahun ke-7 bawa kelainan Beliau berkata Hari Kraf untuk tahun ke-7 ini cuba membawa kelainan dengan tema itu bagi memperluas skop penggunaan kraf sebagai gaya hidup di rumah, pejabat, hotel, restoran, taman dan sebagainya.

Kalaulah banyak badan korporat menggunakan kraf sebagai barang cendera mata atau hadiah korporat mereka, hotel menggunakan kraf untuk landskap dan hiasan dalaman, rumah dilengkapi dengan kusyen dan langsir batik dan rak hiasan penuh dengan kraf tempatan, pejabat diperindah dengan hamparan meja dan hiasan kraf, maka tujuan untuk menjadikan kraf sebagai gaya hidup Malaysia ini akan berjaya.

"Kami cuba memperluas kegunaan batik sarung ini, umpamanya untuk mengekalkan warisan dan memperbaharui minat terhadapnya," katanya dalam temu bual dengan Bernama sempena Hari Kraf Kebangsaan di Kompleks Kraf di sini.

Disebabkan itu juga pameran dan jualan kraf ini setiap tahun akan memperkenal produk baru seperti tahun ini, hiasan kristal dari Langkawi diketengahkan, begitu juga beberapa teknologi baru pembuatan kraf, rekaan serta corak dan motif baru pada produk yang sedia ada. Kraf antik dari Sabah dan Sarawak turut diperbaharui bentuk dan kualitinya dan diperkembang motif dan corak rekaannya.

Beliau berkata Kraftangan Malaysia menggunakan khidmat pereka dalaman untuk membantu usahawan menghasilkan pelbagai produk kristal menggunakan teknologi khusus, membimbing dan memberi khidmat nasihat rekaan kepada usahawan berkenaan dan membantu promosi untuk memperluas pasarannya.

R&D diberi penekanan untuk produk bermutu Teknologi kraf yang diperkenal ialah dengan bantuan agensi seperti Mardi, Sirim dan universiti seperti UiTM dan UTM.

Teknologi baru penting untuk meningkatkan mutu kraf negara, pengeluaran, penggunaan, bentuk dan keberkesanan kos, katanya.

Dalam hal ini Kraftangan Malaysia menekankan kepada usaha penyelidikan dan pembangunan (R&D) bagi memastikan produk kraf Malaysia bermutu, harganya kompetitif, bahan mentah dipelbagai, penghasilannya kemas dan bentuk serta rekaannya berinovasi dan kreatif.

Projek R&D ini turut diadakan dengan kerjasama universiti, umpamanya fabrik batik kini boleh menggunakan pewarna semula jadi daripada tumbuhan seperti serai, kunyit dan cili dan yang terbaru pewarna daripada bakteria yang dikultur.

"Kami juga melihat dari segi usaha menghasilkan kraf daripada bahan buangan dan ini dijadikan satu cabaran kami bekerjasama dengan pihak yang ada kepakaran dalam memartabatkan industri kraf tempatan," katanya.

Usaha R&D ini juga ditekankan Menteri Perpaduan, Kebudayaan, Kesenian dan Warisan Datuk Seri Mohd Shafie Apdal pada perasmian Hari Kraf 19 Mac lepas.

Beliau membayangkan kemungkinan meningkatkan peruntukan untuk R&D supaya kraf Malaysia yang sudah mula diterima di luar negara tidak ketinggalan dari segi kuantiti dan kualiti produknya, reka bentuk dan penerimaan penggunaannya.

"Kraf kita sudah diterima di gedung terkemuka Harrods, London dan sejak promosi sebulannya bermula 25 Feb lalu dan setakat 18 Mac, jualan yang direkodkan sebanyak RM631,000. Produk terlaris ialah batik," katanya.

Kraftangan Malaysia membawa 410 jenis rekaan terbaik kraf oleh 66 usahawan yang melibatkan 3,173 unit produk untuk dipromosi di gedung itu yang menerima kunjungan purata 1.2 juta orang sebulan.

Maka Malaysia kini perlu memberi tumpuan menghasilkan produk yang berkualiti, kemas, rekaan yang menarik dan memenuhi cita rasa pembeli antarabangsa kerana ada perancangan untuk membawa kraf negara ke gedung-gedung terkemuka lain di bandarbandar utama dunia.

Shafie berkata bagi kraf eksklusif seperti batik lukis tangan, apa yang diharap dan digalakkan ialah lebih ramai rakyat Malaysia yang terlibat supaya penghasilan batik yang mendapat sambutan di luar negara dapat diperbanyak dan Malaysia tidak gagal memenuhi permintaan pembeli.

Pembeli tidak akan merungut harga yang mahal jika kualiti dan produk yang dibeli halus buatannya, kemas penghasilannya dan menarik rekaan dan bentuknya, kata Shaharuddin, tambahan pula, cita rasa dan gaya hidup masyarakat Malaysia yang meningkat kini cenderung mengutamakan pembelian produk yang berkualiti.

Disebabkan itu kelainan akan sentiasa dicari menerusi R&D dan kreativiti melalui latihan yang diberi kepada penuntut di Institut Kraf Negara misalnya dan institut pengajian tinggi yang menawarkan kursus seni reka.

Pendedahan kepada pengusaha kraf

Kraftangan Malaysia juga cuba membawa pengusaha kraf menyertai rombongan ke luar negara untuk promosi kraf tempatan seperti di bandar raya Hong Kong, Frankfurt, Brimingham, Dubai, Singapura dan Tokyo bagi mendedahkan mereka kepada produk kraf antarabangsa, menjalin usaha sama dan memperluas pasaran produk mereka.

Abdul Rahim Yusof, umpamanya, eksekutif pemasaran East Art Enterprise Nusantara Pewter, mengikut rombongan promosi kraf ke Frankfurt pada Februari lalu dan apa yang dilaluinya menyebabkan beliau kagum dengan betapa besarnya pasaran kraf di luar negara dan bagaimana peluang itu beliau manfaatkan untuk menjalin kerjasama perniagaan.

Katanya seorang pengusaha dari Arab Saudi berminat untuk menempah kotak mengisi al-Quran daripadanya sekurang-kurangnya 1,000 unit daripada satu corak rekaan dan seorang ejen jualan dari Jerman sedia mengadakan rundingan lanjut semasa Hari Kraf ini untuk membeli produk krafnya.

Kebetulan kraf Abdul Rahim, berupa bingkai hiasan dinding bermotifkan batik dan metal, adalah antara kraf yang dipilih untuk ke Harrods, Knightsbridge dan Abdul Rahim benarbenar berharap sekiranya menerima tempahan, beliau akan membeli mesin tambahan.

Buat masa ini, dengan mesin yang ada, beliau boleh menghasilkan kira-kira 200 hiasan dinding itu sebulan.

Shahruddin menegaskan bahawa kelemahan Malaysia ialah ia kekurangan pengusaha kraf yang aktif kerana hasil kajian daripada lebih 22 juta rakyat Malaysia, hanya 6,167 yang terlibat dalam industri kraf. Inilah yang cuba dipertingkat selain usaha memelihara warisan kraf negara, meningkatkan mutu dan mempelbagai produk kraf serta memperluas pasarannya.

"Saya kira melalui usaha giat Kraftangan Malaysia dalam mempromosi kraf negara dan usaha bersepadu dengan institut pengajian lain untuk melahirkan pengusaha kraf melalui pelbagai latihan dan kursus, peningkatan ini tidak mustahil.

"Tambahan pula jika penekanan terus diberi bahawa kraf merupakan bidang mata pencarian yang lumayan, terutama ia kini semakin diterima di peringkat antarabangsa, bermula dengan gedung Harrods," katanya.

Hari Kraf Kebangsaan

Hari Kraf Kebangsaan tahun ini disertai 400 pengusaha kraf tekstil, hasil rimba, seramik dan logam, fesyen, kristal dan kaca, yang meningkat jumlahnya berbanding tahun lepas dan mereka terlibat dalam mempromosi, mempamer, membuat demonstrasi dan menjual terus produk kraf mereka kepada pengunjung tempatan dan pembeli antarabangsa.

Bayangkan seluruh kawasan Kompleks Kraf seluas 3.8 hektar itu dipenuhi dengan gerai, khemah dan pelbagai aktiviti, pameran dan demonstrasi kraf untuk dilawati pengunjung.

Seramai 31 pembeli atau pedagang kraf dari 15 negara turut dijemput ke pameran ini. Mereka mengambil bahagian dalam aktiviti perjumpaan pembeli dengan 65 usahawan kraf tempatan yang akan memperkenal dan menawarkan produk mereka untuk pasaran eksport.

Usahawan kraf Malaysia juga berpeluang mempelajari dan mendalami kemahiran teknik pembuatan kraf ukiran kayu dan batu daripada tenaga pakar dari Uzbekistan, China, Thailand dan Indonesia.

Sesi apresiasi kraf juga diadakan bagi yang pelajar, usahawan dan peminat kraf yang mahu mengikuti seminar sepanjang promosi kraf ini yang terbahagi kepada tajuk "Kraf Dalam Fesyen dan Busana", "Kraf Bagi Keperluan Hiasan Dalaman", "Kraf Sebagai Aksesori", "Kraf Sebagai Hadiah dan Cendera mata", "Kraf Dalam Landskap" dan "Kraf Untuk Kelengkapan Rumah dan Pejabat".

Seramai 14 Adiguru Kraf, iaitu mereka yang dilantik Kraftangan Malaysia untuk memperturun ilmu pembuatan kraf kepada generasi muda.