PETALING JAYA: Duta Korea Utara Duta ke Malaysia Kang Chol, yang telah diisytiharkan persona non grata pada 4 Mac, tidak boleh ditahan jika memilih untuk kekal di negara ini selepas tempoh 48 jam berakhir pada pukul 6 petang Isnin.

Sumber diplomatik berkata,  selepas pukul 6 petang, Malaysia tidak lagi menganggap Kang Chol sebagai seorang pegawai diplomatik tetapi 'orang yang tidak diingini.'

"Statusnya sebagai pegawai diplomatik telah ditarik balik oleh Malaysia, maka secara tidak langsung dia telah kehilangan statusnya sebagai tetamu di negara ini.

"Ini bermakna pihak berkuasa Malaysia tidak lagi akan berurusan atau berkomunikasi secara rasmi dengan dia.

"Dia tidak lagi boleh menganjurkan acara-acara rasmi, dan jika kedutaan lain menganjurkan acara, sebagai contoh, dia tidak boleh hadir kerana dia tidak lagi diiktiraf sebagai duta Korea Utara untuk Malaysia," katanya.

Bagaimanapun, sumber itu berkata, selagi Korea Utara mengetepikan imuniti diplomatik Kang Chol, dia tidak boleh didakwa atau ditahan oleh pihak berkuasa Malaysia sehingga dia meninggalkan negara ini.

"Tidak jelas apa yang akan berlaku, tetapi kita tidak boleh menangkap atau mendakwa dia melainkan jika 'Negara Penghantar' (Korea Utara) mengetepikan statusnya.

"Selagi  tidak meninggalkan Malaysia, dia masih kebal daripada pendakwaan.

"Sekiranya Kang Chol berada di Malaysia selepas tarikh akhir, kerajaan Malaysia boleh mendesaknya untuk meninggalkan atau menggesa Korea Utara mengarahkan dia pergi dari sin.

"Bagaimanapun, dari perspektif imigresen, persoalan Kang Chol tinggal melebihi tempoh tidak timbul kerana ini bukan suatu perkara yang melibatkan tarikh luput pasport.

"Dalam kes ini, jika dia tidak pergi,  ini bermakna dia melanggar keputusan kerajaan Malaysia yang mengisytiharkannya sebagai persona non grata," katanya.

Diplomat itu berkata, walaupun Kang Chol tidak mahu kembali ke Pyongyang, dia masih tidak boleh memilih untuk kekal dalam Malaysia.

"Kami tidak memberikan perlindungan kepada orang-orang dalam kes-kes itu, tetapi jika dia mahu untuk tinggal lebih lama, dia mempunyai pilihan untuk memberitahu Wisma Putra dan meminta sedikit masa untuk membolehkan beliau membuat persiapan untuk pindah ke negara ketiga, bukannya Korea Utara".

Keluarga limbo?

Artikel 9 Konvensyen Vienna mengenai Hubungan Diplomatik 1961 menyatakan bahawa sesebuah Negara Menerima, tidak perlu menjelaskan, atau memaklumkan kepada Negara Menghantar berkenaan diplomat atau misi yang diisytiharkan persona non grata.

Artikel ini juga menjelaskan  sekiranya Negara Penghantar gagal untuk menjalankan tanggungjawab apabila dimaklumkan bahawa diplomat yang telah diisytiharkan persona non grata, maka Negara Penerima "boleh enggan mengiktiraf orang yang berkenaan sebagai anggota misi. "

Ditanya mengenai ahli keluarga Kang Chol yang mungkin ada di Malaysia, sumber itu berkata mereka juga diberi imuniti diplomatik.

"Bagaimanapun, apabila ketua keluarga yang sedang berkhidmat sebagai pegawai diplomatik telah diisytiharkan persona non grata, semua ahli keluarganya juga mesti keluar dari negara ini."

Sumber itu berkata, walaupun Kang Chol mesti meninggalkan dalam tempoh 48 jam, keluarganya akan diberi masa tambahan untuk berbuat demikian.

"Ahli-ahli keluarganya boleh diberi masa kerana mereka mungkin perlu mengemas barang-barang dan selepas itu mereka juga perlu pergi dari sini.

Wilayah berdaulat

Ketika ditanya sama ada pihak berkuasa Malaysia boleh masuk secara paksa ke Kedutaan Korea Utara untuk mendapatkan Kang Chol jika dia memutuskan untuk kekal di sana lepas tarikh akhir, diplomat itu berkata ia tidak mungkin.

"Kedutaan dan kawasannya adalah dianggap wilayah berdaulat, dan kami hanya boleh masuk jika mereka membenarkan kami masuk."

Beliau berkata, kereta rasmi duta itu juga di luar had dan pihak berkuasa Malaysia tidak boleh memasuki kenderaan tanpa kebenaran.

Satu-satunya cara untuk memasuki kedutaan tanpa kebenaran, kata sumber itu, boleh dilakukan sekiranya kerajaan Malaysia membuat keputusan untuk memutuskan hubungan dengan Korea Utara dan mengarahkan kedutaan ditutup.

"Bagaimanapun, ia jarang untuk kerajaan bertindak ke tahap itu. Apa yang biasanya berlaku ialah kerajaan akan menarik balik dutanya atau mengisytiharkan diplomat asing sebagai persona non grata," katanya lagi.

Sumber itu berkata, mengikut protokol diplomatik sebaik sahaja Kang Chol meninggalkan Malaysia, Korea Utara boleh memaklumkan kepada Wisma Putra untuk menamakan seorang duta baharu.

Sebagai alternatif, Korea Utara boleh memaklumkan Wisma Putra bahawa kedutaan di Kuala Lumpur akan diketuai oleh pegawai kedua-dalam-perintah atau paling kanan, jika tiada seorang duta baharu.

"Mereka juga boleh membalas dengan tindakan  mengisytiharkan duta kita ke Pyongyang sebagai persona non grata, atau mereka boleh memerintahkan bahawa Malaysia mengurangkan bilangan diplomat sana," kata sumber itu.

Hubungan diplomatik kedua-dua negara timbul ketegangan sejak kes pembunuhan Jong-nam , abang kepada kepada pemimpin Korea Utara Kim Jong-un, pada 13 Februari lalu.Kang Chol menuduh Malaysia bersekongkol dengan musuhnya Korea Selatan.